Συζητήσεις για τις Γενοκτονίες και τα εθνοτικά προβλήματα μέσα από τις τουρκικές σελίδες του Ιντερνέτ .
Βλάσης Αγτζίδης Δρ. Ιστορίας
Μπορεί η επίσημη Τουρκία και το υπουργείο Εξωτερικών της γείτονος να απορρίπτουν με σκληρό τρόπο τις κατηγορίες για τις Γενοκτονίες των χριστιανικών λαών της Μικρά Ασίας. Μπορεί ο νέος πολυδιαφημισμένος πρόεδρος της Τουρκίας να υπόσχεται "πιστή τήρηση των εθνικιστικών αρχών του Κεμάλ Ατατούρκ". Όμως ο σκεπτόμενος τουρκικός λαός φαίνεται να είναι περισσότερο προβληματισμένος και λιγότερο πεπεισμένος. Περιπλανώμενος στις τουρκικές σελίδες του Ίντερνετ με τη βοήθεια ενός φίλου Κωνσταντινουπολίτη, βρέθηκα μπρος σε μια εκπληκτική έκφραση των σύγχρονων τάσεων, ειδικά της μη κεμαλικής προοδευτικής σκέψης, καθώς και των εθνοτικών ομάδων που ακόμα επιβιώνουν. Μεταξύ αυτών βρίσκονται και αρκετοί από τους ελληνόφωνους της Τουρκίας (βλ. το άρθρο: Β. Αγτζίδης, "Ελληνόφωνες ομάδες στην Τουρκία", εφημ. Η Καθημερινή, 16 Ιανουαρίου 2000, σελ. 30.) Ακολουθώντας τη διεύθυνση http://members.aol.com/xsoysal/index.html/homepage.html βρίσκεσαι σ' ένα μεγάλο φόρουμ συζητήσεων της αντικεμαλικής Αριστεράς που τιτλοφορείται: "Tarih ve Demokrasi Forum\", δηλαδή "Ιστορικό και Δημοκρατικό φόρουμ". Δημιουργός του είναι ο Ozcan Soysal, κάτοικος Άγκυρας και εθνικά Τούρκος όπως δηλώνει, που κατάγεται από το χωριό Χάσερε της Γκιουμουσχανέ (Αργυρούπολη) του Πόντου στη Βόρεια Τουρκία. Στις συζητήσεις του φόρουμ, συμμετέχουν καθημερινά περισσότερα από 150 άτομα. Πρώτο θέμα συζήτησης, όπως αναγράφεται στην εισαγωγική σελίδα, είναι "Το ζήτημα των Αλεβί Κιζιλμπάσηδων". Το δεύτερο θέμα είναι "Γενοκτονίες χριστιανών (Αρμένιοι, Ρωμιοί, Πόντος, Σύριοι, Ασσύριοι)". Έβδομο θέμα, αμέσως μετά από "Το κουρδικό ζήτημα" είναι το "Εθνικές μειονότητες στην Τουρκία: Πόντιοι, Λαζοί, Εβραίοι, Αρβανίτες, Πομάκοι κ.ά." Κάνοντας κλικ στο δεύτερο θέμα μπήκαμε σε πλήθος κειμένων που περιείχαν προβληματισμούς, εισηγούνταν θέματα και τοποθετούνταν πάνω στα επίμαχα ζητήματα. Ένα εκτεταμένο θέμα για την ιστορία του Πόντου με τον τίτλο "Pontos Kimligi" (ποντιακή ταυτότητα), παρουσιάζει ένας μουσουλμάνος ελληνόφωνος, ο Mehmet. Μεταξύ άλλων γράφει: "Η Τουρκία παρουσίασε ως Πόντιους μόνο το χριστιανικό κομμάτι. Ο σκοπός της ήταν να μην ενωθούν τα δύο μέρη… Τελικά, την ιστορία μας των 3.000 χρόνων μας έκαναν να την ξεχάσουμε. Μας έκαναν να ντρεπόμαστε για την πραγματική μας ταυτότητα. Παρόλα αυτά δεν αντέχουν ούτε τις ύστατες προσπάθειές μας." Ο Ozcan Soysal σχολιάζει ως εξής το άρθρο του Mehmet: "Χάρηκα ιδιαίτερα επειδή είμαι από τη Γκιουμουσχανέ. Χάρηκα πολύ που άκουσα τη φωνή των μουσουλμάνων Ποντίων. Η φωνή σας θα είναι ένα δημοκρατικό βήμα την εποχή που η Τουρκία αλλάζει πρόσωπο. Το χωριό μας λεγόταν Χάσερε και κατοικιόταν από χριστιανούς και μουσουλμάνους. Οι χριστιανοί διώχτηκαν και πήγαν στην Ελλάδα. Πιστεύω ότι κάποτε θα μπορέσω να έρθω σε επαφή με τους χωριανούς μου στην Ελλάδα." Σε άλλο άρθρο του ο Ozcan Soysal αναρωτιέται: \"Οι κεμαλιστές υποστηρίζουν ότι οι Έλληνες που πήγαν στη Σμύρνη ήταν κατακτητές. Όμως στη Σμύρνη οι περισσότεροι ήταν Έλληνες, ενώ οι μουσουλμάνοι λίγοι. Πώς γίνεται λοιπόν να είναι κατακτητές;" Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει επίσης ο διάλογος που γίνεται στις τουρκικές σελίδες του site: http://members.xoom.com/pontians. Στο φόρουμ αυτού του site συμμετέχουν καθημερινά γύρω στα τριάντα άτομα. Ο Mesut Guler σ' ένα δεκασέλιδο άρθρο με τίτλο "Pontos isyani" (Η επανάσταση του Πόντου), αναφέρεται στην "καταπιεστική Οθωμανική Αυτοκρατορία" και στους Πόντιους, οι οποίοι ως "αιχμάλωτοι", άρχισαν να οργανώνονται και να επαναστατούν, ειδικά από το 1916. Γράφει μεταξύ άλλων: "Ο Πόντος έχει 2.700 χρόνια ιστορία. Χριστιανοί και μουσουλμάνοι επαναστάτησαν για τον ίδιο σκοπό: την ελευθερία του Πόντου… Τον Αύγουστο του 1923, γυναίκες, παιδιά, γέροι, γριές, όλοι οι Πόντιοι, έπρεπε να διωχθούν. Μέχρι το 1923 οι δολοφονίες και οι διωγμοί εφαρμόζονταν συστηματικά πάνω στον ποντιακό λαό. Στα χωριά και στις πόλεις, οι άοπλοι και οι αδύναμοι σκοτώνονταν συστηματικά. Τέλος, 322.500 Πόντιοι αφήνουν την πατρίδα τους και φεύγουν στην Ελλάδα. Πίσω έμειναν οι πλούσιοι και όσοι αντάρτες δεν μπόρεσαν να φύγουν. Έτσι, αυτοί που γλύτωσαν τη γενοκτονία αναγκάστηκαν να σιωπήσουν και να ξεχάσουν την ιστορία τους." Ο Ali Riza Sakli με το άρθρο του "Bilim ve tarih boyle soyluyor" (Η γνώση και η ιστορία έτσι λέει), σχολιάζοντας το κείμενο του Mesut Guler, καθώς και άλλα άρθρα που αναφέρονται στο ελληνικό παρελθόν της περιοχής, υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει ούτε ένας ελληνόφωνος στη Βόρεια Τουρκία. Γράφει: "Έχετε δικαίωμα να λέτε ότι θέλετε. Όμως δεν έχετε δικαίωμα να ταυτίζετε το λαό που ζει στην περιοχή αυτή με τους Έλληνες (Yunan)… Οι Αρμένιοι, οι Βυζαντινοί και οι Έλληνες έφυγαν το 1915…" Το συγκεκριμένο άρθρο αποτελεί παράδειγμα του εθνικιστικού τουρκικού λόγου. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το άρθο ενός παντουρκιστή, του prof. Kirzioglu, με τίτλο "Dogu Karadeniz Mili Tarihi" (Η εθνική ιστορία της Μαύρης Θάλασσας). Υποστηρίζει ότι οι Τούρκοι είναι οι πρώτοι κάτοικοι του Πόντου, εφόσον εμφανίστηκαν στην περιοχή πριν από τρεις χιλιάδες και εγκαταστάθηκαν με τα άλογά τους στα βουνά. Ακολουθεί πλήθος άρθρων που απορρίπτουν τις θέσεις του Kirzioglu. Ο Pontoslu (ένας από τον Πόντο) απαντά στο άρθρο με ένα αναλυτικό ιστορικό σημείωμα, καταρρίπτοντας κάθε σημείο της επιχειρηματολογίας. Αμφισβητεί την τουρκική παρουσία στην περιοχή και θεωρεί ως ιστορικό σημείο εισόδου των Τούρκων στο μικρασιατικό χώρο το 1071, μετά τη μάχη στο Ματζικέρτ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μια απάντηση στο άρθρο "Bilim ve tarih boyle soyluyor", με την υπογραφή Pontoslu bir genc (Ένας νέος από τον Πόντο): "Φίλε, εγώ είμαι από την πρωτεύουσα του Πόντου, από την Τραπεζούντα. Το χωριό μου είναι κοντά στην Τσάϊκαρα (Κατωχώρι). Πήγαινε να δεις πάνω από το Κατωχώρι. Σ' όλα τα χωριά μιλούν ελληνικά και δεν μπορούν να μιλήσουν την τουρκική γλώσσα. Στα χωριά που βρίσκονται κάτω από το Κατωχώρι, μέχρι χθες πιέζανε τον κόσμο να μιλά μόνο τουρκικά. Και τους κορόϊδευαν γιατί αυτοί δεν μπορούσαν να τα μιλούν καλά, εφόσον δεν μπορούσαν να προφέρουν τα γράμματα που δεν υπάρχουν στην ελληνική γλώσσα. Τι κάθεσαι και μας λες; Ξέρεις καλύτερα από μένα το χωριό μου; Σου μιλάω για 2.000 χρόνια ιστορία. Δεκαπέντε χρόνια πριν δεν μπορούσες να βρεις κανένα που να μπορούσε να μιλήσει τουρκικά. Τι προσπαθείς να πεις; Άσε να εκφράσουμε εμείς τον εαυτό μας!"