Σημειώσεις για τον Πόντο



Θραυσματα μνημης, αποηχοι μιας γης που δεχθηκε τα βηματα των ξεριζομενων. Μια γη πους τους ειδε να ριζωνουν, να τραγουδανε τους καημους τους. Μια γη που εζησε την αναμονη τους, την πίστη τους, τα ονειρα τους, και εκλαψε σιωπηλα μαζι τους για τιςχαμενες προσδοκιες τους.


Έξω από το παράθυρό μου βλέπω τις συκιές ολάνθιστες στα βουνά της Τραπεζούντας. Ο Βόσπορος λαμπυρίζει σαν τις φολίδες ενός κοιμισμένου δράκοντα. Όπως κατάλαβες, το ήσυχο καλοκαιράκι μάς έφερε μεγάλη, αν και όχι ευχάριστη, αναστάτωση. Οι δρόμοι της ζωής μας (...) παίρνουν περίεργες και αναπάντεχες στροφές και συναντιούνται μεταξύ τους σε ανύποπτα σταυροδρόμια. Ποιος θα περίμενε, τότε που ήμαστε παιδιά και παίζαμε κρυφτό στις παχιές πρασιές του κήπου μας, ότι κάποια μέρα θα σου έγραφα από την πόλη που οι Οθωμανοί αποκαλούν Πόλη της Eυτυχίας; Ή ότι η Μαίρη θα συναντούσε εδώ το τέλος της; Ίσως οι Aνατολίτες να έχουν δίκιο όταν λένε, όταν δεν παύουν μάλλον να λένε, ότι είμαστε όλοι έρμαια της μοίρας μας, του πεπρωμένου που γράφτηκε στο μέτωπό μας πριν ακόμα γεννηθούμε".

Οι πατρίδες που αφήσαμε δεν χάνονται ποτέ, δε λησμονιούνται, δεν πεθαίνουν έχουν τις ρίζες τους βαθιά χωμένες στην ψυχή και στο νου μας, τ’ αμπέλια που ριζώνουν στην άνυδρη γη και δίνουν τους καρπούς τους. Δύο κληματόβεργες λοιπόν το μόνο βίος των περήφανων Ελλήνων του \Πόντου, που κυνηγημένοι εγκαταλείπουν την πατρική γη και παίρνουν τον δρόμο της προσφυγιάς. Δύο κληματόβεργες ακριβή κληρονομιά, έγνοια για κάθε τους ταξίδι και φρέσκο ξεκίνημα για κάθε καινούργιο τόπο. Κάτι πολύτιμο να τους δένει με ο,τι αγαπούν.


Ένα ταξίδι στον Πόντο έχει ιδιαίτερη σημασία, όχι μόνο για εκείνους που έλκουν την καταγωγή τους από αυτή την περιοχή, αλλά και για όλους τους Έλληνες, αν σκεφθεί κανείς ότι η περιοχή αυτή ήταν ήδη γνωστή στους αρχαίους προγόνους μας. Η μυθολογική παράδοση θέλει τον Φρίξο πρώτο έποικο της γης του Πόντου, ενώ στα μέρη αυτά διαδραματίζονται εν μέρει οι γνωστοί σε όλους μύθοι που σχετίζονται με τον Ιάσωνα και τους Αργοναύτες, την Ιφιγένεια, τον Ορέστη, κ.ά. Με βασικό κίνητρο την αναζήτηση προϊόντων αλιείας, δημητριακών και μεταλλευμάτων, καθώς και τον έλεγχο των δρόμων που οδηγούσαν από τα παράλια στο εσωτερικό της Μικρασίας, δημιουργούνται οι πρώτες εγκαταστάσεις Ελλήνων στις ακτές του Πόντου. Πρώτη η Ηράκλεια, αποικία των Μεγαρέων, κι έπειτα η Σινώπη, αποικία των Ιώνων της Μιλήτου. Ακολουθούν τα Κοτύωρα, η Κερασούντα και η Τραπεζούντα από τους Σινωπείς. Ο εποικισμός συνεχίζεται, ώστε το 562 π.Χ. να υπάρχουν πλέον περισσότερες από 75 ελληνικές πόλεις στην περιοχή του Πόντου. Με την εργατικότητα, την εφευρετικότητα και τη δημιουργικότητά τους, οι Έλληνες μετέτρεψαν τον Πόντο σε Γη της Επαγγελίας! Έζησαν, από τα αρχαία χρόνια μέχρι το 1922, σε μία πολύ μεγάλη περιοχή που εκτεινόταν σχεδόν σε όλα τα νότια παράλια του Εύξεινου Πόντου, επάνω στα βουνά που αναπτύσσονται παράλληλα με αυτές, αλλά και πίσω από αυτά.